Það er erfitt að skilja stöðuna í alþjóðamálum í dag eftir kjör Donalds Trumps í embætti forseta Bandaríkjanna. Við höfum haft ákveðinn skilning á að það sé hægt að vera einræðisherra í hinu risastóru Kína og jafnvel í Rússlandi þó það sé erfitt að skilja hvernig fólk lætur slíkt yfir sig ganga eftir að hafa kynnst frjálsræðinu.
En að skilja stöðuna í Bandaríkjunum og að stór hluti þjóðarinnar skuli standa að baki ótrúlegum aðgerðum forsetans og lýðræðið orðið eins hjómið eitt, er enn erfiðara.
Fólk virðist sífellt vera að raða sér í fylkingar og fylgja í blindni þeirri stefnu sem þar er við líði. Þetta má líka finna hér, þó yfirleitt á saklausari hátt, eins og blind trú á stjórnmálaflokka, íþróttalið og fl.
Þetta er allt í lagi á meðan þetta fer ekki að bitna á náunganum. En endalaus græðgi og eiginhagsmunagæsla virðist vera að aukast og jafnvel þeir fátækustu dýrka þá ríkustu sem hafa safnað að sér auð, oft á vafasaman hátt.
Þegar fyrrum verkalýðsleiðtogar sýna svona græðgi þá fellur manni allur ketill í eld. Margur verður að aurum api, segir máltækið og það er greinilega ekki til af ástæðulausu.
Nýir samningar kennara eru sagður muni kosta sveitarfélögin mjög mikið en þó hefur ekkert heyrst hversu mikið hann muni kosta Hafnarfjarðarbæ, sem aðeins áætlaði 45 milljón kr. rekstrarafgangi af A-hluta bæjarsjóðs í árslok 2025. Enn kemur þó í ljós að skipting skatttekna á milli ríkis og sveitarfélaga er ekki eins og hún þarf að vera. Þegar verkefni hafa verið flutt frá ríki til sveitarfélaga hafa tekjur verið fluttar með, en þá miðað við stöðu þess tíma. Eflaust er kominn tími til að endurskoða þessa skiptingu en líklega þurfa sveitarfélögin líka að setja sér mörk á því hversu mörg verkefni, sem ekki eru skylduverkefni sveitarfélaga, eru greidd af sveitarfélaginu. Er t.d. gáfulegt að bæjarsjóður kosti tvö knatthús í Hafnarfirði?
Umhverfismál virðast ekki vera í brennidepli hjá bæjarfulltrúum Hafnarfjarðar. Þeir hafa að vísu samþykkt umhverfisstefnu en það er eins og hún hafi aðeins átt að safna ryki. Náttúran virðist alltaf þurfa að víkja. Leggja línuvegi um ósnortið hraun, skerða eða eyðileggja fornminjar, leyfa, án mikillar umræðu um umhverfisvernd, orkuvinnslu í kjölfar rannsókna sem krefjast mikils jarðrasks og vilyrði fyrir að leyfa að dæla koltvísýringi í jarðlögin rétt við byggð. Ótrúlega mikil andstaða hefur myndast en svo virðist sem bæjaryfirvöld kjósi að þegja svona málefni í hel í stað þess að taka þeim fagnandi og vinna úr þeim.
Það er öllum hollt að áformum sé mótmælt eins og sást þegar mikil mótmæli risu þegar stækka átti álverið í Straumsvík. Þegar kom að kosningum um stækkunina voru áætlanir álversins mjög breyttar og hafði mikið verið tekið tillit til mótmælanna. Þó fór svo að íbúar felldu stækkunina naumlega.
Auðvitað eru mótmæli oft harkaleg, sem er skiljanlegt þegar fólki finnst sér misboðið og fólk hefur ekki mikla trú á stjórnvöldum. Það er hlutverk kjörinna fulltrúa og stjórnsýslunnar að taka jákvætt á móti slíkum mótmælum og vinna úr þeim. Líkur er á að ef illa er tekið á mótmælum, verði þau ennþá harðari næst.
Sveitarstjórnarkosningar verða næsta vor og þá verða bæjarfulltrúar dæmdir af verkum sínum, með tilliti til áðurnefndrar trúar á stjórnmálaflokka, sama hvað. Það er ekki seinna vænna fyrir þá sem vilja leggja sitt af mörkum fyrir bæjarfélagið að fara að hugsa sinn gang.
Guðni Gíslason ritstjóri.
