Gagnaver atNorth við Steinhellu á sér ellefu ára sögu frá því Thor Data Center, fyrsta íslenska sérhæfða gagnaverið var formlega opnað í Hafnarfirði og var norska hugbúnaðarfyrirtækið Opera Software stærsti viðskiptavinurinn. Thor Data Center var stofnað af nokkrum reynslumiklum frumkvöðlum úr íslenska tölvugeiranum en fljótlega eftir að gagnaverið var tekið í notkun keypti Títan fjárfestingafélag ríflega 33% hlutafjár. Í nóvember 2011 keypti Skýrr svo allt hlutafé í fyrirtækinu. Hafði Skúli Mogensen, þáverandi eigandi Títans nýlega kynnt stofnun nýs flugfélags, WOW Air.
Í desember 2020 var tilkynnt að Advania Data Centers hafi breytt um nafn í atNorth og væri ekki lengur hluti af samstæðu Advania.
Eigendahópur atNorth er í dag breiður hópur en meirihluti eigenda eru sænskir fjárfestar sömu og voru á bak við Advania en stór hluti er einnig í eigu Íslendinga.
Hafnfirskur forstjóri
Eyjólfur Magnús Kristinsson er forstjóri atNorth en hann er Gaflari, sonur hjónanna Kristins A. Jóhannessonar og Bjargar Leifsdóttur.
Eru að byggja gagnaver í Svíþjóð
Segir Eyjólfur að félagið hafi verið mjög smátt í upphafi og hafi verið í ákveðnum rekstrarerfiðleikum. Úr því hafi verið leyst og félagið hefur í raun blómstrað síðan. Þá var bara einn gámur með tölvubúnaði inni og hann er þar enn þá til sýnis. „Það var ákveðin hugmynd í gangi þá en hún gekk ekki upp til lengri tíma litið. Síðan fórum við að stækka í Ásbrú árið 2014 og allur okkar vöxtur er þar þangað til núna að í lok síðasta árs er við fórum að byggja í Svíþjóð og erum að taka þátt í stórkostlegu verkefni þar sem gengur út að styðja við markmið Stokkhólmsborgar um að vera kolefnislaus fyrir árið 2040.“
Segir hann Svíana m.a. að stíla inn á að fá gagnaver til borgarinnar til þess að nýta hinn mikla hita sem skapast við rekstur gagnaversins, til húshitunar. Verður gagnaverið staðsett við hliðina á fjarvarmaveitu sem er lokað kerfi en ekki eins og hér sem vatnið rennur til sjávar eftir að það hefur verið notað til húshitunar. Þess vegna er ekki hægt að vera með slíka uppsetningu á Íslandi að mati Eyjólfs. Slíkt sé þó áhugavert í ljósi þeirrar sóunar sem við viðhöfum á þeirri auðlind sem heita vatnið er.
Aðspurður segir Eyjólfur að stefnt sé að gangsetningu gangaversins í Stokkhólmi í desember nk.
„Það er töluvert stærra en gagnaverið í Hafnarfirði. Byggingarflötur þar er 6.000 m², meðan það er um 2.600 m² í Hafnarfirði og það er hannað frá grunni sem gagnaver, þannig að plássið nýtist betur heldur en það sem við erum með hér. Við mælum þetta frekar í þeirri orku eða afli sem gagnaverið mun skila í tölvunotkun og þar erum við að horfa á í kringum 11 megavött á meðan við getum farið í kannski 2 megawöttum. Það má með einhverjum rökum segja að þetta sé svona fimm sinnum stærra en gagnaverið hér í Hafnarfirði.“
Það kemur mörgum á óvart hvað gagnaver taka mikið rafmagn, er það ekkert að breytast?
„Það er ekki að breytast. Gagnaver eru bara að stækka og þeim er að fjölga, þannig að rafmagnsnotkun í gagnverum mun halda áfram.“ Segir hann ýmsa notkun vera að flytjast úr fyrirtækjum sem voru með búnaðinn inni hjá sér inn í gagnaverin.
„Það er allt að verða rafrænt, fólk talar við ísskápinn í gegnum símann og er komið með endalaust af smátækjum heima hjá sér og er með öpp í símanum fyrir, hvort sem það er fyrir þjófavarnarkerfi eða stillingar á hita eða ljósum og þetta á allt einhvers staðar heima. Ferlar og annað er að breytast, en á móti kemur að við erum að finna upp ljósaperur sem eyða minna rafmagni og fleira þannig að vonandi leiðir þetta ekki til endalausrar orkuaukningar eða endalausrar aukning á notkun á orku.“
Hvernig skiptist notkun á gagnaverum, frá því að vera geymsla sem aðrir nýta, þ.e. stjórna sjálfir og síðan það sem þið eruð að þjónusta.
„Lang mest er þetta það sem aðrir eru að nýta. Við erum að bjóða mjög mismunandi þjónustu. Við erum með fjölmarga viðskiptavini sem eiga t.d. búnaðinn og svo er bara eitthvað félag, Það getur verið Advania, Origo eða Opin kerfi sem reka búnaðinn, og svo annað sem rekur þjónustu ofan á búnaðinn. Í einhverjum tilvikum er viðskiptavinur eiginlega að gera allt sjálfur og er þá með aðgang hér að húsinu og að einhverjum hluta sjáum við um stærri hluta. Þetta er mjög mismunandi. Það er stöðug traffík hérna inn, fólk sem er að þjónusta búnað sem er hér inni með einum eða öðrum hætti. Það gleymist oft þegar verið er að tala um gagnaver, að það er ekki bara starfsfólkið sem er að vinna hjá gagnaverinu, það er hátt hlutfall utanaðkomandi sem þar starfa líka.“
Miklar öryggisráðstafanir
Miklar öryggisráðstafanir eru gerðar til tryggja fullt öryggi gagna. Starfsmenn fyrirtækja sem þjónusta búnað í gagnaverinu þurfa að vera skráðir og hafa farið í gegnum námskeið og öryggisrannsókn og þá fyrst geta þeir farið inn í húsið þar sem þeir þurfa að auðkenna sig með augnskanna og hringja í öryggisvörð og þá fyrst er þeim hleypt inn hleypt inn.
Fullt hús
Aðspurður segir Eyjólfur að húsnæðið sé í rauninni full nýtt. „Það er eitt pláss laust sem við höfum haldið fyrir evrópskan banka sem við skrifuðum nýlega undir samning við. „Við gætum fært gáminn og búið til smá pláss, það er bara ekki hagstætt fyrir okkur að fara út í stóra framkvæmd hér í Hafnarfirði eins og er þar sem við erum komin með mikla stærðarhagkvæmni á Ásbrú og þar tengjumst við flutningsneti raforku sem stórnotandi sem munar umtalsverðum fjárhæðum.“ Gámurinn sem Eyjólfur nefnir er fyrsti gámurinn með tölvubúnaði sem settur var í húsið en hann hefur ekki verið notaður lengi.
Enginn bitcoin námagröftur!
Eyjólfur segir engan bitcoin námugröft vera í gagnaverinu enda myndi það aldrei borga sig þar að hans sögn en það getur enn þá borgað sig í Ásbrú.
Þegar Eyjólfur er spurður í hverju munurinn er fólginn segir hann að í Ásbrú sé fyrirtækið með beint samband við Landsnet, kaupi beint af flutningsneti Landsnets. „Hér þurfum við sökum smæðar að kaupa í gegnum HS veitur og þá hækkar verðið verulega.“
Aðspurður hvort það breyttist ef gagnaverið vær stærra í Hafnarfirði segir hann að þá gæti fyrirtækið keypt beint af Landsneti. „Landsnet myndi hins vegar líklega lenda í veseni með að koma tengingu hingað til okkar, nema í gegnum dreifikerfi HS veitna og þá helst verðið áfram tiltölulega hátt, þannig að það er akkilesarhællinn á þessari staðsetningu inni í grónu hverfi. Hugsanlega mun þetta breytast en Þórdís Kolbrún, viðskiptaráðherra, hefur sett af stað vinnu við að yfirfara umhverfi flutnings-og dreifiveitna á Íslandi með það að markmiði að tryggja samkeppnishæfni. Sú vinna mun vonandi leiða eitthvað í ljós sem mun auka samkeppnishæfni þessa svæðis, en ég geri ekki ráð fyrir neinum stórkostlegum breytingum á því í nærtíma,“ segir Eyjólfur
Fimmtán starfsmenn í gagnaverinu
Um fimmtán starfsmenn eru að sögn Eyjólfs í gagnaverinu í Hafnarfirði en um 40 í fyrirtækinu öllu. Við það bætast verktakar, t.d. þeir sem sjá um öryggisgæslu. Þá er fyrirtækið með 6 starfsmenn utan Íslands og síðan mun starfsmönnum fara fjölgandi í Svíþjóð eftir því sem líður á árið að sögn Eyjólfs.
Risarnir horfa ekki til Íslands
Það eru ekki áform um að stækka gagnaverið í Hafnarfirði, en hins vegar mun sú þjónusta sem við erum að veita úr sætunum okkar halda áfram að byggjast upp og við þurfum að ráða fleiri tölvunarfræðinga og verkfræðinga til þess að sinna þeirri þjónustu.
Aðspurður hvort stóru risarnir, Google, Apple, Microsoft og fleiri líti hýrum augum til Íslands, svarar Eyjólfur neitandi. „Þessi stóru fyrirtæki hafa ekki enn þá fundið nægjanlega góða ástæðu til þess að koma til Íslands og er þar meðal annars um að kenna háum gagnaflutningsverðum, vegna legu landsins. Það er ein ástæðan, svo gæti ég talið upp langan lista af öðrum atriðum, en það er mikil synd að Íslendingar séu ekki að gera betur, en það hefur verið svona stærsti einstaki þátturinn. Ísland fékk mikla athygli sem gagnaversland upp úr 2010, við höfðum stórkostlegt tækifæri, síðan komust hin Norðurlöndin á radarinn, og nú er það þannig að öll stóru fyrirtækin Microsoft, Facebook, Google, þau eru öll komin til Svíþjóðar, nema Apple, þeir ákváðu að fara til Danmerkur, þannig að Norðurlöndin hafa algjörlega stolið þessu. Danir kaupa orkuna beint af Norðmönnum. Þeir eru staðsettir vel út frá gagnatengingum, þetta er mest á Jótlandi, mjög stutt til Þýskalands og Berlínar og vel tengt strengjalega séð,
Allir þessir aðilar hafa komið til Íslands, þeir lenda bara á embættismannaveggjum hérna, menn kunna ekki alveg að taka á þessum verkefnum. Ef það hefði þurft að byggja höfn eða jarðgöng þá hugsa ég að við hefðum tekið betur á þessu, en það þurfti ekki að gera neitt slíkt, þannig að þá vita menn ekki eins vel hvað þarf að gera. Danir eru með risafyrirtæki með flottar samninganefndir.“
Eyjólfur segir hér mikið kóngaveldi. „Ef þú ætlar t.d. að fá Facebook hingað þá þarf að semja við stjórnvöld varðandi skatta og gjöld, við sveitarfélagið, svo við raforkusala, Landsnet, Farice og allir þessir aðilar ætla eðlilega að fá sem mest út úr viðsemjendanum. Þeir sem stýra þessum stóru félögum hafa sagt mér, þegar þeir komu til Danmerkur þá voru þar allir opinberu aðilarnir samhæfðir, þar sem í raun bara einn maður var með umboð til að semja um það sem þurfti fyrir hönd opinbera kerfisins.“
Eyjólfur segir vöxt í gagnverum á Íslandi vera lægri en á hinum Norðurlöndunum. „Þó þau hafi verið að vaxa hér er það mjög lítið miðað við hinar staðsetningarnar. Það er ein ástæða þess að við erum að koma okkur fyrir í Stokkhólmi.“
Gaflarinn Eyjólfur
„Ég vinn hjá Advania 2011, Þá hét Advania reyndar Skýrr, þ.e. nokkur fyrirtæki komu inn í Skýrr og úr varð varð Advania. Þá var forstjóri þess félags mikill Hafnfirðingur líka, Gestur G. Gestsson, og hann er stjórnarformaður Advania og hann er líka stjórnarformaður atNorth en hann starfaði mikið í Alþýðuflokknum í gamla daga eins og Eyjólfur gerði raunar líka. Við vorum þá staðsett þar sem Skýrr hafði verið í mörg ár í Ármúla 2. Þar sem fyrirtækið stækkaði mjög mikið þurfti nýjan vélasal og við gripum þetta tækifæri, fyrirtækið þurfti nýja hluthafa og nýtt súrefni og við stigum inn í það, það var síðan sameinað Advania og var í raun hluti af því teymi sem ég var með hjá Advania þangað til 2018. Þá var þetta orðið svo stórt félag, komið með 3-4 milljarða í veltu, og er ákveðið að ég þurfi að sinna þessu í 100% starfi, en ekki sem hluti af einhverju öðru. Hugðumst við þá stækka fyrirtækið enn frekar ma. með því að fara til Svíþjóðar o.s.frv. þannig að 2018 flyt ég skrifstofuna mína hingað í Hafnarfjörð. Síðan hefur fyrirtækið vaxið töluvert. Nú er búið að slíta alla strengi milli Advania og AtNorth. Það er í raun engin bein tenging. Eigendahópurinn er svipaður og var í Advania fyrir nokkrum árum en þó ekki alveg sá sami,“ segir Eyjólfur. „Þannig kemst ég inn í þetta, þetta eru allt tilviljanir!“
Ert þú hlaupari eins og afi þinn?
„Nei ég er það ekki, hef ekki verið mikið að hlaupa, ekki í frjálsum, en var í fótbolta í FH í gamla daga.“ Til gamans má geta að föðurafi hans var Jóhannes Sævar Magnússon kaupmaður sem fyrr á árum var mikill spretthlaupari hjá FH. „Afi var alltaf í spretthlaupi og hann þóttist eiga einhver Íslandsmet í spretthlaupum,“ segir Eyjólfur og brosir. „Hann var hins vegar í Haukum í fótbolta og sagði mér oft frá 5-0 sigri á FH þar sem hann átti að hafa skorað öll eða flest mörkin. Ég var samt alltaf betri að spretta en að sparka bolta, ég hefði sjálfsagt átt að vera í því.“
Með þessum orðum hverfur Eyjólfur aftur til starfa, nóg er að gera og þú sem lest þetta hefur sótt þessa frétt í gagnaver atNorth í Hafnarfirði þar sem vefur Fjarðarfrétta er hýstur.
