Gullhella 2, sem er 29.678 m² lóð þar sem m.a. starfsemi Stólpa-Gáma verður á lóð í eigu Máttarstólpa ehf. Þar eru fornminjar, merktar á korti og sagt vera fjárskýli en staðurinn var kynntur bæjarbúum í Ratleik Hafnarfjarðar 2021. Þá var vakin athygli á því að ekkert var fjallað um fornmingjarnar í deiliskipulag og bent var á að verulega hætta væri á ferðum að minjunum yrði raskað.
Ómar Smári Ármannsson, fornleifafræðingur segir þetta ekki vera fjárskýli heldur hlaðið skjól fyrir refaskyttu. „En hún verður ekki ómerkilegri fyrir það,“ segir Ómar sem vekur athygli á að á vef Byggðasafns Hafnarfjarðar segir: „Hlutverk safnsins er að safna og skrásetja, varðveita, forverja og rannsaka muni og minjar um menningarsögu svæðisins og kynna þær almenningi.“
Friðhelgað svæði umhverfis fornminjar skal vera 15 metrar
Skv. 22. gr. laga um menningarminjar skal friðhelgað svæði umhverfis fornleifar sem ekki eru friðlýstar njóta friðunar og vera 15 metrar nema annað sé ákveðið.
Nú er búið að slétta yfir allt hraun á lóðinni og aðeins stendur eftir kletturinn sem skjólið er á og landi hefur verið raskað alveg upp að minjunum sem er gróft brot á lögunum. Þá segir einnig að Minjastofnun Íslands skuli sjá til þess að friðlýstar fornleifar eða minjastaðir séu auðkennd með sérstökum merkjum.
Aðeins örfáar fornminjar í Hafnarfirði eru auðkenndar með merkjum.
Í svari við fyrirspurn Fjarðarfrétta segir Björn Pétursson, bæjarminjavörður, að minjarnar sjálfar verði varðveittar en sótt hafi verið um leyfi til Minjastofnunar til að minnka helgunarsvæðið. „Minjarnar verða varðar og á þeim vakin athygli þarna á lóðinni,“ segir Björn en óskað hefur verið eftir afriti að samskiptum við Minjastofnun og rökstuðningi fyrir þessari minnkun á helgunarsvæðinu.
Engin viðbrögð hafa verið við þeirri ósk ennþá
Skráð í fornminjaskrá
Í Leynidölum, austan Reykjanesbrautar, er skv. „Fornleifaskráningu vegna tvöföldunar Reykjanesbrautar og breyttrar landnotkunar“, gerð fyrir Byggðasafn Hafnarfjarðar 2020, er skráð fjárskýli; hleðsla, vel greinanleg, aldur 1550-1900, engin hætta á raski. Jafnframt segir: „Efst á hraunhól um 25m sunnan við Tinhellu og 147 m norðan við Gullhellu, götur í iðnaðarhverfi í vesturjaðri Hafnarfjarðar. Hóllinn og fjárskýlið eru mosavaxin og birkikjarr í kring. Lýsing: Fjárskýli, úr hraungrýti. Enginn sjáanlegur inngangur, aðeins hrunið. Veggjahæð er frá 0,2 – 1,6 m og veggjabreidd um 0,4 m.“
„Nú er svo komið, árið 2024, að fornleifinni stafar veruleg hætta af framkvæmdum, líkt og sjá má á meðfylgjandi myndum. Fróðlegt væri að vita til hverra ráðstafana verið gripið til að koma í veg fyrir að hún fari forgörðum, líkt og svo margar aðrar innan bæjarmarka bæjarins?,“ spyr Ómar Smári Ármannsson.
Sjá meira um Leynidali og umhverfi þeirra á ferlir.is
Verndun ekki sinnt sem skyldi
Stutt er síðan fornminjum var eytt í Dalnum inn af Skarðshlíðinni en sá staður var einnig í Ratleik Hafnarfjarðar 2021. Var minjaverði þá bent á að staðinn væri ekki að finna á minjakorti en úr því var ekki bætt og jarðýta fór yfir fornminjarnar enda hafði fólkið skoðað minjakort þar sem engar fornminjar voru merktar á. Þetta var Hellishraunsskjól í eldra Hellnahrauni, nokkuð stórt og merkilegt skjól en hafði verið fallið að hluta.
Frítt Fjarðarfrétta-app í símann þinn!
Hægt er að sækja app í þinn síma í Play Store í Android símum og í Apps store í iOS símum. Frítt er að sækja appið og lesa Fjarðarfréttir!
